การเลี้ยงหมา | ปัจจัยที่ควรคำนึงก่อนเลี้ยง วิธีเลี้ยง วิธีฝึก

ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน เจ้าตูบนับเป็นเพื่อนที่ซื่อสัตย์ที่สุดของมนุษย์เรา แต่ก่อนอาจจะเลี้ยงด้วยจุดประสงค์สำหรับเอาไว้ใช้งานเป็นหลักอย่างการล่าสัตว์เล็ก การต้อนสัตว์ การลากเลื่อนหรือเอาไว้เฝ้าบ้าน เป็นต้น แต่ปัจจุบันนี้นิยมเลี้ยงเอาไว้เป็น “เพื่อน” กันมากขึ้น ข้อดีคือทำให้น้องหมาหลายตัวได้รับการดูแลไม่ต่างไปจากสมาชิกคนหนึ่งของครอบครัว ในมุมกลับกันอาจทำให้บางคนซื้อมาเลี้ยงตามกระแสแล้วกลายเป็นปัญหาสังคมตามมาในภายหลังได้เช่นเดียวกัน ดังนั้นวันนี้จึงอยากจะพามาดูว่าปัจจัยที่ควรในการเลี้ยงหมานั้นมีอะไรบ้าง เป็นการสำรวจความพร้อมเบื้องต้นว่าสมควรที่จะเลี้ยงหมาหรือไม่ และเมื่อตัดสินใจเอามาเลี้ยงแล้วควรฝึกอย่างไรหมาถึงจะเชื่องและเชื่อฟังเจ้าของ สามารถหาคำตอบได้ทั้งหมดที่นี่ค่ะ

ปัจจัยที่ควรคำนึงก่อนเลี้ยงหมา

1. เวลา

ก่อนจะพูดถึงปัจจัยเรื่องอื่น ต้องพิจารณาเรื่องของเวลาก่อนเลย เพราะการเลี้ยงหมาไม่ใช่แค่เอาอาหารให้กินแล้วปล่อยให้นอนตรงไหนก็ได้ แต่ต้องเลี้ยงให้มีความสุขและสุขภาพแข็งแรง ซึ่งการจะทำอย่างนั้นได้ก็ต้องมีเวลามากพอสมควรที่จะเล่นกับหมา พาหมาออกไปเดินเล่นนอกบ้าน ไปออกกำลังกาย ไปฉีดวัคซีนหรือไปหาสัตวแพทย์ในยามเจ็บป่วย

2. ค่าใช้จ่าย

หากคิดว่าเลี้ยงหมาแค่หนึ่งตัวจะใช้เงินอะไรมากมาย คุณคิดผิดแล้วล่ะ! เพราะว่าแค่ค่าอาหารรายเดือนก็ไม่น้อยแล้ว ไหนจะค่าของเล่น ขนม วัคซีน เสื้อผ้า สายจูงฯลฯ รวมๆกันแล้วหลายพันเลย ยิ่งหมาพันธุ์ที่ขนเยอะหรือไม่ค่อยอดทนกับสภาพภูมิอากาศบ้านเราด้วยแล้วละก็จะเจ็บป่วยง่าย เสียค่าดูแลรักษาพยาบาลเยอะขึ้นไปอีก ดังนั้นจึงนับว่าต้องมีความพร้อมด้านการเงินมากพอสมควร นอกจากยังต้องมีเงินหมุนในแต่ละเดือนแล้ว ยังต้องมีเงินเย็นสำหรับสำรองในยามที่น้องหมาเกิดเจ็บป่วยขึ้นมาด้วย

3. ข้อมูลของสายพันธุ์หมาที่ต้องการเลี้ยง

หมาแต่ละสายพันธุ์มีลักษณะเด่น ข้อจำกัดและโรคประจำสายพันธุ์ที่แตกต่างกันไป ดังนั้นการศึกษาข้อมูลของหมาสายพันธุ์ที่ต้องการเลี้ยงให้ละเอียดก่อนจึงเป็นเรื่องจำเป็นมาก เพราะมันจะช่วยให้รู้ว่าควรระวังหรือใส่ใจดูแลในเรื่องไหนมากเป็นพิเศษนั่นเอง

4. สถานที่

ตรงนี้มีความจำเป็นต่อการเลือกสายพันธุ์หมาที่ต้องการเลี้ยง หากบ้านมีพื้นที่ค่อนข้างกว้าง จะเลี้ยงพันธุ์เล็กหรือใหญ่ก็ไม่เป็นปัญหา สามารถเลี้ยงได้ทั้งนั้น แต่ถ้าอาศัยอยู่ในพื้นที่ขนาดเล็ก การจะนำหมาพันธุ์ใหญ่มาเลี้ยงย่อมไม่เหมาะสมอย่างแน่นอน เมื่อพิจารณาปัจจัยต่างๆจนเลือกได้แล้วว่าควรเลือกสายพันธุ์ไหนมาเลี้ยงดี ก็สามารถไปหาซื้อมาได้ เวลาจะซื้อให้เลือกจากฟาร์มที่มีมาตรฐาน มีใบรับรอง ไว้ใจได้ ราคาเหมาะสม อย่าลืมสอบถามเรื่องการฉีดวัคซีนด้วย หากสอบถามข้อมูลเหล่านี้แล้วคนขายไม่สามารถตอบคำถามได้ ก็ไม่แนะนำให้ซื้อค่ะ

5. โรงพยาบาลสัตว์

ก่อนจะซื้อหมามาเลี้ยง อย่าลืมสำรวจว่ามีโรงพยาบาลสัตว์หรือคลินิกรักษาสัตว์อยู่ใกล้ๆด้วยหรือเปล่า เพราะถ้าหากเกิดการเจ็บป่วยขึ้นมากะทันหัน จะได้นำไปรักษาได้อย่างทันท่วงที และจะดีมากขึ้นถ้ามีร้านเพ้ทช็อปอยู่ใกล้บ้านนะคะ จะได้สะดวกต่อการซื้ออาหารและอุปกรณ์อื่นๆสำหรับเลี้ยงดูน้องหมา

6. อุปกรณ์ในการเลี้ยง

มันจะดีกว่าถ้าน้องหมาเข้ามาบ้านแล้วมีอุปกรณ์การเลี้ยงดูอยู่อย่างครบถ้วน จะได้สามารถใช้งานได้เลย ไม่ต้องไปหาซื้อกันอย่างฉุกละหุกกันในภายหลัง สำหรับอุปกรณ์การเลี้ยงดูหมาที่จำเป็นต้องมี ได้แก่ ชามใส่น้ำและอาหาร สายจูง เสื้อผ้า ที่นอน ปลอกคอ อาหารสุนัข กระบะสำหรับขับถ่าย สบู่สำหรับทำความสะอาด เป็นต้น

10 วิธีเลี้ยงหมา

1. การให้น้ำและอาหาร

เลือกซื้ออาหารให้เหมาะกับอายุและสายพันธุ์ มีส่วนผสมจากเนื้อจริงๆไม่ใช่แค่ส่วนที่เหลือจากเนื้อสัตว์หรือธัญพืช จะได้มีโปรตีนจริงๆในปริมาณที่เหมาะสม ไม่ใช่แค่โปรตีนสังเคราะห์หรือสารปรุงแต่ง แนะนำว่าควรให้อาหารวันละ 2 ครั้งเช้าและเย็น อาหารที่ให้ต้องปริมาณพอดี หมาจะได้ไม่อ้วนไม่ผอมจนเกินไป ต้องให้ตรงเวลาในทุกวันเพราะจะได้ฝึกฝึกสอนให้ขับถ่ายได้ง่าย พยายามอย่าให้กินอาหารของคนมากเกินไป เพราะสารอาหารบางอย่างอาจจะไม่เหมาะสมหรือเป็นอันตรายกับหมาได้ ถ้าจะให้ต้องเป็นขนมสำหรับหมาเท่านั้นและต้องให้เป็นรางวัลเฉพาะในตอนที่ต้องการฝึกสอนเท่านั้น เห็นตาแป๋วๆของหมาแล้วห้ามใจอ่อนโดยเด็ดขาด สิ่งสำคัญที่จะลืมไปไม่ได้เลยคือ น้ำสะอาด ต้องเทน้ำเอาไว้ให้พร้อมตลอดเวลา เพราะน้ำก็จำเป็นต่อน้องหมาไม่ต่างจากคนเลย

2. การดูแลสุขภาพ

สำรวจโรงพยาบาลสัตว์ใกล้บ้านและสัตวแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญแต่คิวต้องไม่ยาวจนเกินไป เพราะจะได้พาไปตรวจร่างกายได้สะดวก หากเจ็บป่วยจะได้รับรักษาได้ทันที ไม่ต้องรอนาน หากโรงพยาบาลสัตว์นั้นเปิดตลอด 24 ชั่วโมงแบบไม่เว้นวันหยุดเลยจะดีมาก เมื่อซื้อน้องหมามาแล้วอย่าลืมพาไปฉีดวัคซีนตามกำหนดทุกเข็มด้วย โดยเฉพาะวัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า จะได้ช่วยป้องกันการเจ็บป่วยได้ หากป่วยจริงๆก็จะลดความรุนแรงของโรคได้ หมั่นกำจัดเห็บหมัดและถ่ายพยาธิเป็นประจำ หากยุงเยอะต้องเลี้ยงในบ้าน ช่วยป้องกันโรคพยาธิหนอนหัวใจ อีกอย่างที่อยากจะแนะนำให้ทำกันคือการฝังไมโครชิพให้น้องหมา ที่ไทยอาจจะไม่นิยมทำกันมากนัก แต่ว่ามันมีประโยชน์มากเพราะว่าถ้าหากหมาหนีหายออกจากบ้านแล้วมีคนไปเจอ สามารถนำหมาไปสแกนไมโครชิพได้ ชิพจะบอกข้อมูลสำคัญอย่างพวกข้อมูลสำหรับติดต่อเจ้าของหมานั่นเอง การฝังชิพราคาไม่ได้แพงมาก เพราะฉะนั้นไม่ต้องกังวลไปค่ะ แถมประโยชน์ที่ได้ยังคุ้มค่ามากกว่าอย่างแน่นอน

3. การทำหมัน

ถ้าไม่ต้องการให้มีลูกจริงๆ ควรทำหมันเลยเมื่อถึงอายุที่สามารถทำหมันได้ หมาจะได้ไม่เสี่ยงท้องโดยบังเอิญ หากเป็นหมาตัวผู้ก็จะได้ไม่ไปทำลูกสาวของบ้านอื่นท้องด้วย การทำหมันถือเป็นความรับผิดชอบแรกๆของการเลี้ยงหมา ช่วยลดปัญหาสังคมที่เกิดจากหมาจรจัดลงได้

4. การเสริมสวย

แปรงขนเป็นประจำ ซึ่งจะแปรงบ่อยมากน้อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ การแปรงขนช่วยทำให้ขนร่วงน้อยลง ขนจะเรียงเส้นสวยงามไม่พันกัน ลดการสะสมของสิ่งสกปรกได้ เวลาอาบน้ำเลือกสบู่ที่มีความอ่อนโยน เพราะผิวสุนัขนั้นบอบบางกว่าผิวหนังของคนมาก หากสบู่ไม่อ่อนโยนใช้แล้วอาจขนร่วงหรือก่อความระคายเคืองให้ผิวได้ หลังอาบน้ำต้องเป่าขนให้แห้งสนิท จะได้ไม่หมักหมม ไม่เหม็นอับ หากหมาที่เลี้ยงมีปัญหาเรื่องคราบน้ำตาตามใบหน้า ให้ใช้สำลีชุบน้ำอุ่นเช็ดเป็นประจำ คราบจะออกได้อย่างง่ายดายและไม่สะสมจนเป็นคราบฝังลึก ส่วนใบหูและซอกนิ้วก็ต้องทำความสะอาด ห้ามมองข้ามโดยเด็ดขาด สุดท้ายคืออย่าลืมตัดเล็บให้หมาด้วย หากเล็บยาวจะทำให้เคลื่อนไหวลำบาก แต่เวลาตัดเล็บต้องตัดอย่างระมัดระวัง ไม่อย่างนั้นอาจตัดเข้าเนื้อจนก่อให้เกิดความเจ็บปวดได้

5. การเล่นและออกกำลังกาย

ให้หมาออกกำลังตามความเหมาะสม หากเป็นสุนัขพันธุ์เล็กมากๆไม่จำเป็นต้องพาไปออกกำลังกายอย่างเป็นกิจจะลักษณะ เพราะแค่วิ่งเล่นในบ้านหรือคาบของก็เหนื่อยมากพอแล้ว แต่ถ้าเป็นหมาพันธุ์ใหญ่ กล้ามเนื้อและกระดูกเยอะๆต้องพาไปเกินไกลหนอกหรือไม่ก็ออกกำลังกายให้หนักไปเลย เพราะหมาที่พลังงานสูงแต่ไม่ได้ออกกำลังกายเลยจะรู้สึกเครียด จนทำลายข้าวของหรืออาจกลายเป็นหมาดุร้ายได้ นอกจากนี้ยังช่วยให้สุขภาพของหมาแข็งแรงมากยิ่งขึ้นด้วย

6. การฝึกสอน

หมาก็ควรจะมีระเบียนวินัยเหมือนกัน จะได้อยู่ร่วมกับเจ้าของได้อย่างสงบเรียบร้อย ควรฝึกโดยคำสั่งง่ายๆอย่างการนั่ง รอ ยืน กินและฝึกการขับถ่าย เป็นต้น การฝึกนอกจากจะช่วยฝึกสมองแล้วยังเพิ่มความผูกพันธุ์ระหว่างหมากับเจ้าของด้วย เวลาฝึกแนะนำให้ให้รางวัลเพื่อเป็นกำลังใจ อาจเป็นขนมชิ้นเล็กหรือการแสดงความรักก็ได้ แต่ถ้าฝึกแล้วน้องหมายังไม่ทำตามคำสั่งก็ไม่ควรลงโทษ เวลาที่ใช้ฝึกควรเป็นประมาณ 10-20 นาที วันละ 2 ครั้งก็เพียงพอแล้ว ในเรื่องของการลงโทษเวลาทำผิด ลองพิจารณาดูก่อนว่าความผิดนั้นมากพอที่จะทำโทษหรือไม่ ควรทำโทษด้วยวิธีใดจึงจะเหมาะสม อย่างไรก็ตามไม่ควรใช้กำลังในการลงโทษ และถ้าหากต้องการจะสั่งสอนหมาเวลาทำผิดให้ทำทันทีหลังเกิดเรื่อง หากรอนานหมาอาจจะไม่เข้าใจว่าตัวเองผิดอะไร

7. การพาหมาเข้าสังคม

ในข้อนี้จะไม่ต่างจากคนเลยเพราะการพาหมาเข้าสังคมจะช่วยให้หมาเจริญเติบโตมาอย่างดี เข้ากับคนได้ง่าย คุ้นชินกับคนและหมาตัวอื่น ไม่ตื่นกลัว แต่ว่าการพาหมาเข้าสังคมควรทำอย่างช้าๆ ไม่เร่งรีบ ไม่อย่างนั้นอาจทำให้หมารู้สึกเครียดหรือสับสนได้

8. ใส่ปลอกคอ

เบื้องต้นมันจะช่วยยืนยันว่าหมามีเจ้าของ ปลอกคอควรมีรายละเอียดที่ใช้ติดต่อเจ้าของเอาไว้ด้วย หากน้องหมาหลุดออกไปแล้วมีผู้พบเห็น จะได้มีคนติดต่อกลับมาได้

7-10 วิธีฝึกสุนัข/ลูกสุนัข

1. ฝึกสุนัขให้นั่ง

ยืนอย่างนิ่งสงบเบื้องหน้าหมา จ้องตาหมา เรียกชื่อแล้วสั่งให้นั่ง ถือขนมหรืออาหารไว้เหนือจมูก เพราะถ้าหมาต้องการจะกินอาหารก็ต้องมองขึ้นด้านบนเพื่อจะกิน ทำให้ก้นลงไปที่พื้นโดยอัตโนมัติ เมื่อหมานั่งลงเรียบร้อยให้พูดว่า “ใช่, ถูกต้อง, นั่นแหละ” เพื่อตอบสนองว่าน้องหมาทำได้ถูกแล้วก็ให้ของล่าเป็นรางวัล หมาจะรู้เองว่าของล่านั่นเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงระหว่างคำสั่ง สิ่งที่ควรทำเมื่อได้รับคำสั่งนั้นๆ คำชมและรางวัล หลังจากฝึกครั้งแรกสำเร็จแล้วให้ฝึกซ้ำจนกว่าจะทำได้ดี แต่ไม่จำเป็นต้องให้ของล่าทุกครั้งที่ฝึก ควรเปลี่ยนเป็นสัญญาณมือแทน วิธีการง่ายๆคือ วางมือไว้ด้านบนของศีรษะน้องหมาแบบไม่ได้สัมผัสกับหมา เมื่อสั่งว่า “นั่ง” ให้ยกมือขึ้นมาแล้วกำมือหลวมๆ ทำซ้ำจนกว่าน้องจะเข้าใจและทำตามคำสั่ง

2. ฝึกสุนัขให้คอย

การคอยเป็นสิ่งหนึ่งที่แม่หมาสอนให้ลูกทำในเวลาที่ต้องเจอกับอันตราย ดังนั้นมันจึงเป็นเหมือนกับสิ่งที่ช่วยให้หมามีชีวิตอยู่รอดในบางสถานการณ์ การสั่งให้คอยต้องเริ่มต้นด้วยท่านั่ง ส่วนผู้ฝึกสอนต้องยืนอยู่ข้างหมาและมองตรงไปด้านหน้าในทิศทางเดียวกัน ต่อให้ให้จับปลอกคอน้องหมาเอาไว้จากนั้นพูด “ [ชื่อหมา] คอย” จากนั้นวางมือไว้ด้านบนศีรษะแบบไม่ได้สัมผัสกับหมา ฝ่ามือกับดวงตาจองหมาต้องประจันหน้ากัน ทำค้างเอาไว้ 2-3 วินาที ถ้าหมาไม่ขยับไปไหน ให้พูดว่า “ใช่, ถูกต้อง, นั่นแหละ” จากนั้นก็ให้รางวัล ทำซ้ำแล้วเปลี่ยนจากรางวัลเป็นสัญญาณมือจนกว่าหมาจะตอบรับคำสั่งได้ดี ในการฝึกครั้งต่อๆมาให้เพิ่มระยะเวลาก็มากขึ้นทีละน้อยจนกว่าเจ้าของจะสามารถเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระในขณะที่หมากำลังนั่งรอ ที่สำคัญเจ้าของควรมีคำพูดเฉพาะอย่างเช่น “หยุด, ลุกได้, มานี่” เพื่อแสดงให้รู้ว่าหมาควรลุกในตอนไหน

3. สอนให้หมอบ

การสั่งให้หมอบมีประโยชน์ในแง่ของการสั่งให้หมาหยุดการกระทำ ช่วยควบคุมพฤติกรรมได้เพราะเป็นคำสั่งที่แรงกว่าการ “คอย” วิธีการฝึกเริ่มต้นที่น่านั่งเช่นเดียวกัน เมื่อน้องหมานั่งให้พูด “[ชื่อหมา] หมอบ” จากนั้นยื่นมือซ้ายที่อยู่ที่เหนือศีรษะของน้องหมา มือต้องแบและคว่ำลง ส่วนมือขวาถือรางวัลเอาไว้ล่อใจ เมื่อหมาหมอบลงกับพื้นได้เป็นครั้งแรก ให้พูดว่า “ใช่, ถูกต้อง หรือ นั่นแหละ” จากนั้นให้รางวัล แล้วฝึกซ้ำจนกว่าจะเรียนรู้ได้โดยไม่ต้องใช้รางวัลล่ออีก

4. สอนให้มา

คำสั่งนี้เป็นอีกคำสั่งพื้นฐานเพื่อเรียกน้องหมาให้มาหาเจ้าของ แรกรเมให้อยู่ในท่านั่งเหมือนคำสั่งอื่น ดึงตัวน้องหมาเข้ามาหาเบาๆพร้อมกับพูด “[ชื่อหมา]มา!” ควรใช้น้ำเสียงที่จริงจัง เพราะจะทำให้หมารู้ว่าเจ้าของต้องการอะไร และเมื่อหมาเข้ามาหาก็อย่าลืมให้รางวัลน้องด้วย ยิ่งถ้าพูดชมด้วยจะยิ่งดีมาก

5. สอนให้ชิด

นี่เป็นคำสั่งที่ค่อนข้างซับซ้อน แต่ว่าถ้าฝึกอย่างต่อเนื่องจากคำสั่งแรก จะช่วยให้หมาเรียนรู้ได้อย่างต่อเนื่องเช่นเดียวกัน ใช้สำหรับอนุญาตหรือไม่อนุญาตให้หมาทำอะไร การฝึกเริ่มจากท่านั่ง แต่ต้องใช้สายจูงด้วย วิธีการคือให้หมาอยู่ในท่านั่งด้านซ้ายมือของเจ้าของ เวลาฝึกต้องเป็นด้านซ้ายตลอดเพื่อป้องกันหมาสับสน ต่อมาให้พูด “[ชื่อหมา] ชิด” แล้วก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้าเป็นสัญญาณว่าจะเดินหน้า หากหมาขัดขืน เดินซอกแซกหรือแซงไปด้านหน้า อาจต้องหยุดเดินแล้วสั่งให้หมา “นั่ง” หรือกระตุกเชือกแล้วสั่งให้ชิดใหม่อีกรอบ หากหมาเดินอยู่ห่างจากเจ้าของ แนะนำให้เจ้าของตบบริเวณต้นขาเบาๆแล้วใช้คำสั่งสั้นๆเพื่อเรียกหมากลับมา เช่น มานี่หรือไปด้วยกัน เป็นต้น คำสั่งที่จะใช้ต้องเหมือนเดิมทุกครั้งที่ฝึก สำหรับการฝึกให้คำสั่งนี้ หมาอาจทำตามได้ไม่เร็วเหมือนคำสั่งอื่น ดังนั้นหากน้องดื้อ ไม่เชื่อฟังและชอบเดินไปมาให้นั่งให้นั่งเพื่อหยุดพฤติกรรมแล้วฝึกซ้ำไปจนกว่าจะทำได้ สำหรับสายจูงต้องปรับระดับความยาวให้เข้ากับเจ้าของ ไม่อย่างนั้นจะเหมือนกับหมาจูงคน หมาอาจจะเข้าใจว่ากำลังฝึกเจ้าของให้มาเชื่อฟังแทน อย่างไรก็ตามสายจะต้องไม่ตึงจนเกินไป เพราะหมาจะเคยชินกับการถูกสายจูงรั้งในที่สุด

6. สอนเรื่องการกินอาหาร

ตรงนี้ไม่มีอะไรมาก แค่คำนวณปริมาณอาหารที่หมาควรจะได้รับต่อวันแล้วแบ่งให้วันละ 2 มื้อ เช้า-เย็นต้องให้ตรงเวลา แต่ละมื้อใช้เวลาไม่เกิน 20 นาที หากเกินจากนั้นให้เก็บอาหารทิ้งให้หมด ไม่อย่างนั้นจะกลายเป็นว่าหมาจะได้กินข้าวทั้งวัน หมาจะเสี่ยงต่อการเป็นโรคอ้วนหรือท้องเสียได้จากการที่อาหารปนเปื้อน นอกจากนี้ยังทำให้ขับถ่ายตลอดทั้งวันด้วย

7. สอนเรื่องการขับถ่าย

ก่อนอื่นเลือกพื้นที่ขับถ่ายให้มีขนาดสมดุลกับขนาดของหมาด้วย หากเป็นพันธุ์เล็กสามารถใช้กระบะทรายได้ไม่ต่างจากแมวเลย แต่ถ้าพันธุ์อาจต้องให้ไปขับถ่ายนอกบ้านแล้วเก็บอุจจาระอีกรอบ การฝึกสามารถใช้คำสั่งได้แบบฝึกพื้นฐานแบบอื่น เริ่มจากการพาหมาไปยังพื้นที่ขับถ่ายที่ต้องการ จากนั้นออกคำสั่งง่ายๆเช่น “เบ่ง, อึ, ถ่าย หรือ เข้าห้องน้ำ” แล้วรอจนกว่าจะขับถ่ายเสร็จ แล้วก็ให้รางวัล แต่ถ้ารอสัก 10 นาทีแล้วยังไม่ถ่าย ให้พากลับแล้วค่อยพาออกมาใหม่อีกรอบ ฝึกซ้ำจนกว่าจะทำได้ ทั้งนี้หากหมาขับถ่ายไม่เป็นที่ พยามไปจุดเดิมซ้ำและอย่าทำความสะอาดจนหมดเกลี้ยง ให้เหลือกลิ่นหรือซากเอาไว้เล็กน้อยจะช่วยให้น้องหมาจำจุดขับถ่ายของตัวเองได้และไม่ถ่ายไม่เป็นที่เป็นทาง สุดท้ายแล้วอย่าลืมกำหนดเวลาสำหรับขับถ่ายด้วยล่ะ

เมื่ออ่านกันจบแล้วจะเห็นได้ว่าการจะเลี้ยงหมาให้สุขภาพดีและมีความสุขต้องอาศัยปัจจัยหลายประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความพร้อม พร้อมในทุกด้านทั้งเรื่องเวลา การฝึกสอน การเอาใส่ใจหรือแม้กระทั่งการพาไปหาหมอยามเจ็บป่วย ดังนั้นตรงนี้ต้องถามตัวเองให้ดีก่อนตัดสินใจไปเอาเขามาเลี้ยง เพราะเมื่อเลี้ยงแล้วก็ต้องดูแลกันไปตลอดชีวิต ต่อมาในเรื่องการฝึกสอน รางวัลเป็นสิ่งจำเป็นในการฝึกครั้งแรกเพราะหมาจะเชื่อมโยงรางวัลเข้ากับการฝึกได้ พยายามทำให้การฝึกกลายเป็นเรื่องสนุกสำหรับน้องหมา ไม่อย่างนั้นอาจก่อให้เกิดความเครียดได้ทั้งคนทั้งหมาจนพาไม่อยากจะฝึก และจะเป็นการดีมากหากฝึกกันตั้งแต่ยังเล็ก เนื่องจากจะสอนได้ง่ายและสลายพฤติกรรมได้ดีกว่าตอนที่โตแล้ว