ผมหงอก ผมขาว เกิดจาก? | วิธีแก้ ป้องกัน รักษา

ร่างกายของมนุษย์ทุกคนต้องเผชิญกับความเสื่อมถอยกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ไม่ว่าจะริ้วรอยแห่งวัย สายตาที่ฝ้าฟาง หูตึงหรือแม้กระทั่งการมี ผมหงอก ผมขาว ก็เป็นอีกสัญญาณหนึ่งที่กำลังบ่งบอกว่าความถดถอยของร่างกายกำลังมาเยือนเช่นเดียวกัน เชื่อว่าคนส่วนใหญ่เข้าใจว่าผมจะเริ่มหงอกเมื่ออายุมากขึ้น แต่ไม่มีใครเข้าใจถึงกลไกการหงอกของผมอย่างแท้จริง เพราะฉะนั้นวันนี้จึงอยากจะพาทุกคนมาดูกันว่าผมคนเราหงอกเพราะอะไร จะป้องกันหรือรักษาได้หรือไม่ มาดูคำตอบกันค่ะ

ผมหงอก ผมขาว คืออะไร

ผมหงอก ผมขาว คือผมที่เปลี่ยนจากสีดั้งเดิมที่อาจเป็นสีดำ สีน้ำตาลหรือสีเฉดอื่นๆมาเป็นสีขาวหรือสีเทาเงิน โดยปกติแล้วสีผมของคนเรามีหลากหลายเฉดสีขึ้นอยู่กับพันธุกรรมและเชื้อชาติ โดยผมสีดำเป็นสีที่พบได้มากที่สุดทั่วโลก รองลงมาเป็นสีน้ำตาล ส่วนสีอื่นอย่างสีบรอนซ์ สีแดงก็สามารถพบได้เช่นเดียวกัน สีในเส้นผมเกิดจากเม็ดสี (Melanin) ที่ถูกสร้างขึ้นจากเซลล์ที่ชื่อว่าเมลาโนไซต์ (Melanocytes) อีกที เม็ดสีในเส้นผมนี้จะมีอยู่ 2 ชนิดด้วยกันคือ เม็ดสีเข้ม (Eumalanin) และเม็ดสีอ่อน (Pheomalanin) การเกิดสีผมนั้นก็มาจากเม็ดสี 2 ชนิดนี้ผสมกันนั่นเอง และถึงแม้ว่าปัจจัยหลักในการกำหนดสีผมจะอยู่ที่พันธุกรรมกับเชื้อชาติ แต่ว่าปัจจัยสภาพแวดล้อมบางประการก็สามารถเปลี่ยนแปลงสีผมได้เช่นเดียวกัน

ผมหงอก ผมขาว เกิดจากอะไร

การเกิดผมหงอก ผมขาวนั้น หลายคนอาจเข้าใจไปว่าเกิดจากการสร้างเม็ดสีขาวขึ้นมาแทนเม็ดสีปกติ แต่นั่นไม่ใช่ข้อเท็จจริงที่ถูกต้อง เพราะว่าจริงๆแล้วผมหงอกเกิดจากการที่เซลล์เมลาโนไซต์หยุดสร้างเม็ดสีต่างหาก เมื่อไม่มีการสร้างเม็ดสี ผมจึงเปลี่ยนจากสีเดิมมาเป็นสีขาวหรือที่เรียกว่าผมหงอกนั่นเอง ส่วนใหญ่ผมจะเริ่มหงอกเมื่ออายุประมาณ 30-35 ปี เพราะฉะนั้นเราจึงเห็นคนชรามากมายมีเส้นผมสีขาวเต็มทั้งศีรษะ แต่ทั้งนี้ผมหงอกสามารถพบได้ในเด็กอายุตั้งแต่ 10 ปีขึ้นไปเช่นเดียวกัน สาเหตุนั้นเกิดจากเซลล์เมลาโนไซต์ไม่ผลิตเม็ดสีเช่นเดียวกัน ถึงแม้สาเหตุของผมหงอกจะเกิดจากการหยุดผลิตเม็ดสี แต่ปัจจัยที่มีผลต่อการเปลี่ยนสีของเส้นผมมีอยู่ข้อด้วยกัน ดังนี้

• อายุ

เมื่อแรกเกิดเส้นผมจะมีขนาดเล็กอ่อนนุ่มและมีสีที่ค่อนข้างอ่อน จากนั้นจะค่อยๆเข้มขึ้นตามธรรมชาติ แล้วจะเริ่มเปลี่ยนไปเป็นสีเทาหรือสีขาวอีกทีเมื่อเข้าสู่วัยกลางคน ในระยะแรกผมจะมีสีขาวแซมสีผมเดิม เรียกกันว่าผมสีดอกเลา เมื่ออายุมากขึ้นเรื่อยผมก็จะขาวมากขึ้นจนหงอกหมดทั้งศีรษะไปในที่สุด ทั้งนี้บางคนอาจมีผมสีเดียวกับผมหงอกมาตั้งแต่เกิดซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ตามกรรมพันธุ์

• การเจ็บป่วย

โรคภัยไข้เจ็บบางประการสามารถทำให้ผมหงอกขาวก่อนวัยได้ เช่น ผู้ที่มีปัญหาภูมิคุ้มกันบกพร่องทำให้ผมขาวเป็นหย่อมๆ ผู้ที่ขาดสารอาหารจะมีผมเส้นเล็กและสีอ่อนมากกว่าปกติแล้วยังหงอกได้เร็วมากด้วย ผู้ป่วยโรคโลหิตจางก็ผมหงอกได้เร็วเช่นเดียวกันเพราะเลือดไปหล่อเลี้ยงเส้นผมไม่เพียงพอ เป็นต้น ในรายที่ขาดสารอาหารนั้นหากกลับมาทานอหารได้ครบถ้วน 5 หมู่ตามปกติ เน้นอาหารที่บำรุงผมให้มากๆ ผมก็สามารถกลับมาแข็งแรงและมีสีตามเดิมได้เช่นเดียวกัน

• สูบบุหรี่

ผู้ที่สูบบุหรี่นอกจากจะแก่เร็วแล้ว ผมยังหงอกขาวได้เร็วกว่าผู้ที่ไม่สูบมากถึง 4 เท่า

• เผชิญหน้ากับเหตุการณ์ที่ทำให้ตกใจหรือเสียใจอย่างรุนแรง

เซลล์รากผมจะหยุดเจริญเติบโตไปชั่วขณะ ผมจะร่วงเป็นกระจุกหรือหงอกขาวเป็นหย่อมๆได้ในเวลาไม่กี่วัน

• การทานยารักษาโรค

ยาบางชนิดทานแล้วมีผลทำให้ผมหงอกขาวได้เช่นเดียวกัน

• เครียด

ทำงานหนัก พักผ่อนน้อย ทานอาหารที่ไม่ค่อยมีประโยชน์ต่อร่างกาย ทำให้ผมหงอกไว รากผมไม่แข็งแรง ขาดหลุดร่วงได้ง่าย

มีความเชื่อที่ว่าถ้าดึงผมหงอกออกหนึ่งเส้น ผมที่ขึ้นใหม่จะหงอกเป็นทวีคูณ นั่นไม่เป็นความจริงแต่อย่างใด

วิธีป้องกันผมหงอก ผมขาว

ผมหงอกเป็นความเสื่อมอย่างหนึ่งที่เกิดขึ้นได้ตามอายุไม่ต่างอะไรจากความเสื่อมของอวัยวะอย่างอื่นในร่างกาย เพราะฉะนั้นจึงไม่สามารถป้องกันได้ ทำได้เพียงแค่หลีกเลี่ยงปัจจัยที่จะทำให้ผมหงอกก่อนวัยเท่านั้น คือ

• ใส่ใจเรื่องอาหาร

เริ่มจากทานอาหารให้ครบถ้วน 5 หมู่ เพิ่มการทานอาหารที่ช่วยบำรุงผมให้มากขึ้น เช่น โปรตีน ได้จากเนื้อ นม ไข่ ทานแล้วช่วยบำรุงเส้นผมให้แข็งแรง ไม่ขาดร่วงง่าย, วิตามินบีได้จากผักใบเขียว ธัญพืช โยเกิร์ต ช่วยให้ผมเงางามชุ่มชื่น, วิตามินเอ ได้จากผักใบเขียว ผลไม้สีเหลืองและส้ม ช่วยให้หนังศีรษะและเส้นผมมีสุขภาพแข็งแรง เป็นต้น

• งาดำช่วยได้

มีงานวิจัยหลายชิ้นชี้ให้เห็นถึงคุณประโยชน์ของดำในเรื่องการบำรุงผมให้หนานุ่มแข็งแรงและดกดำ เมื่อผมแข็งแรงก็จะไม่หงอกก่อนวัยนั่นเอง

• ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง

ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ดื่มน้ำให้มากๆ พักผ่อนให้เพียงพอ การมีสุขภาพที่แข็งแรงจะช่วยลดโอกาสการเจ็บป่วยลงได้ ช่วยลดความเสี่ยงในการใช้ยารักษาโรคได้อีกทางหนึ่ง

• ทำจิตใจให้ร่าเริงแจ่มใส

ความเครียดมีผลทำให้ผมหงอกไวขึ้น เพราะฉะนั้นการทำให้ตัวเองมีสุขภาพจิตที่ดี ก็ย่อมช่วยชะลอไม่ให้ผมหงอกก่อนวัยได้

• ดูแลเส้นผมอย่างถูกวิธี

เริ่มจากเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยนต่อเส้นผม ทรีทเมนท์ผมบ้างสัปดาห์ละ 1-2 ครั้งเพื่อบำรุงผมด้วยสารอาหารที่เข้มข้น ไม่สระผมด้วยน้ำอุ่นบ่อยเกินไปและห้ามสระด้วยน้ำที่อุ่นจัด เพราะจะทำให้ผมเปราะขาดร่วงได้ง่าย หลีกเลี่ยงการเป่าลมร้อนหรือจัดแต่งทรงผมด้วยความร้อนโดยไม่จำเป็น ไม่หวีในขณะสระ ไม่มัดผมบ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้ผมหักขาดได้ เวลาสระผมแนะนำให้นวดผมไปพร้อมกันด้วยจะช่วยให้หนังศีรษะและรากผมแข็งแรงมากยิ่งขึ้น การดูแลเส้นผมอย่างถูกวิธีจะช่วยให้ผมแข็งแรง นุ่มสลวยและไม่ขาดหลุดร่วงได้ง่าย

• หลีกเลี่ยงการถอนผมโดยไม่จำเป็น

เพราะมันจะทำให้รากผมอ่อนแอ ผมจะขึ้นช้าลง ผมใหม่ขาดหลุดร่วงได้ง่ายทำให้ผมบางหรืออาจจะไม่ขึ้นอีกเลยในท้ายที่สุด

วิธีรักษา แก้ผมหงอก ผมขาว

เมื่ออ่านกันมาถึงนี่แล้วคงอยากจะทราบว่าจะทำอย่างไรดีจึงจะแก้ผมหงอก ผมขาวได้ ก่อนอื่นคงต้องบอกก่อนว่าผมหงอกแบ่ง 2 ประเภทคือ แบบที่หงอกเองตามอายุกับแบบที่หงอกเพราะสาเหตุอื่น

• ผมหงอกตามอายุ

คือผมที่หงอกตามธรรมชาติ เมื่อหงอกแล้วจะคงอยู่ถาวรไม่สามารถรักษาได้นอกจากจะย้อมผมหรือถอนส่วนที่หงอกออก แต่ก็ช่วยได้แค่ชั่วคราวเท่านั้น เพราะไม่นานเดี๋ยวผมหงอกก็งอกขึ้นมาใหม่อีกอยู่ดี

• ผมหงอกจากสาเหตุอื่น

อย่างที่ทราบกันว่านอกจากความเสื่อมตามวัยแล้วผมคนเราสามารถหงอกจากสาเหตุอื่นก็ได้ด้วย เช่น การเจ็บป่วยด้วยโรคบางชนิดอย่าง โรคโลหิตจาง โรคขาดสารอาหาร โรคด่างขาว โรคมาลาเรีย โรคไข้หวัดใหญ่ โรคความผิดปกติที่เกี่ยวกับต่อมไทรอยด์ เป็นต้น ในบางกรณีอาการป่วยไม่ได้ทำให้ผมหงอก แต่ยาที่ใช้รักษาโรคต่างหากที่มีผลทำให้สีของเส้นผมเปลี่ยนไป ส่วนบางคนอาจไม่ป่วยเป็นอะไรเลย แต่ประสบกับความเครียดรุนแรงหรือเพิ่งเจอเหตุการณ์ร้ายแรงก็ทำให้ผมหงอกเฉียบพลันได้เช่นเดียวกัน แต่ว่าผมหงอกในกลุ่มนี้สามารถกลับมาดำได้อีกถ้าจัดการที่ต้นเหตุได้ เช่น ขาดสารอาหารก็กลับมาใส่ใจเรื่องการทานอาหารให้มากขึ้น ก็จะทำให้ผมหยุดหงอกไปเอง แต่ส่วนที่หงอกแล้วมันจะไม่ดำอีก วิธีแก้ไขคือย้อมผมหรือใช้กรรไกรเล็มเฉพาะส่วนที่หงอกออกก็ได้

ปัจจุบันนี้มีการวิจัยเรื่องที่เกี่ยวกับการรักษาผมหงอกกันบ้างแล้ว ซึ่งจากผลการวิจัยฟังดูแล้วมีโอกาสที่จะนำไปต่อยอดได้ในอนาคต ที่กล่าวถึงงานวิจัยแบบนี้ก็เพราะว่าตอนนี้ยังไม่มีวิธีใดที่สามารถรักษาผมที่หงอกขาวตามอายุได้เลย ถึงแม้จะมีผลิตภัณฑ์มากมายที่กล่าวอ้างเช่นนั้นก็ตาม เพราะฉะนั้นไม่แนะให้ไปซื้ออะไรมาลองทานหรือทาเพราะอาจเสียเงินไปโดยเปล่าประโยชน์ได้ ถ้ากังวลเรื่องผมหงอกหรือกลัวจะมีผมหงอกก่อนวัย ก็เพียงแค่เน้นไปที่การดูแลตัวเองเท่านั้น ทานอาหารที่ดีมีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียด ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและดูแลเส้นผมอย่างถูกวิธี ก็สามารถทำให้ผมหงอกช้าลงได้แล้ว ไม่จำเป็นต้องพึ่งพาสารพัดครีมบำรุงหรืออาหารเสริมใดๆเลย